Każdemu zdarzyło się doświadczyć uczucia mrowienia lub drętwienia w rękach czy nogach, zwłaszcza po długim przebywaniu w jednej pozycji. W większości przypadków jest to przejściowe i wynika z ucisku na nerwy lub zaburzeń krążenia.
Jednak jeśli drętwienie pojawia się regularnie, utrzymuje się przez dłuższy czas lub towarzyszą mu inne niepokojące objawy, może to świadczyć o poważniejszych problemach neurologicznych. W takich przypadkach warto skonsultować się z neurologiem, aby wykluczyć choroby układu nerwowego.
Przyczyny drętwienia rąk i nóg – co może je powodować?
Istnieje wiele potencjalnych przyczyn zaburzeń czucia w kończynach. Można je podzielić na kilka głównych kategorii:
Choroby neurologiczne
Drętwienie kończyn może być pierwszym objawem schorzeń układu nerwowego, takich jak:
- Neuropatia obwodowa – uszkodzenie nerwów obwodowych prowadzące do mrowienia, drętwienia i osłabienia siły mięśniowej. Najczęściej występuje u diabetyków (tzw. neuropatia cukrzycowa).
- Zespół cieśni nadgarstka – ucisk na nerw pośrodkowy w nadgarstku, objawiający się mrowieniem, drętwieniem i bólem dłoni, szczególnie w nocy.
- Zespół cieśni kanału stępu – odpowiednik cieśni nadgarstka, ale dotyczący nerwu piszczelowego w okolicy kostki.
- Stwardnienie rozsiane (SM) – choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje osłonki mielinowe nerwów, prowadząc do zaburzeń czucia, osłabienia mięśni i problemów z koordynacją.
- Udary i przemijające ataki niedokrwienne (TIA) – nagłe zaburzenia krążenia w mózgu mogą powodować drętwienie jednej strony ciała, osłabienie kończyn i problemy z mową.
Problemy z krążeniem
Zaburzenia przepływu krwi mogą prowadzić do niedokrwienia nerwów i mięśni, co objawia się drętwieniem i mrowieniem kończyn. Możliwe przyczyny to:
- Miażdżyca tętnic kończyn dolnych – zwężenie naczyń krwionośnych przez blaszki miażdżycowe, prowadzące do niedotlenienia tkanek.
- Choroba Buergera – przewlekła choroba zapalna naczyń, częściej występująca u palaczy, prowadząca do martwicy palców.
- Zespół Raynauda – to choroba, w której dochodzi do nadmiernego skurczu naczyń krwionośnych w odpowiedzi na zimno lub stres. W efekcie palce stają się blade, sine, a następnie zaczerwienione, czemu towarzyszy uczucie drętwienia i bólu.
Ucisk na nerwy i kręgosłup
Nieprawidłowa postawa, urazy lub zmiany zwyrodnieniowe w kręgosłupie mogą prowadzić do ucisku na korzenie nerwowe, powodując drętwienie i osłabienie kończyn.
- Dyskopatia i rwa kulszowa – ucisk na nerw kulszowy może powodować ból promieniujący od dolnej części pleców aż do stóp.
- Zwężenie kanału kręgowego – ucisk na rdzeń kręgowy może powodować zaburzenia czucia, osłabienie mięśni i trudności w poruszaniu się.
- Przepuklina krążka międzykręgowego – wysunięcie dysku może uciskać nerwy, powodując drętwienie i ból kończyn.
Niedobory witamin i minerałów
Niedobór niektórych składników odżywczych również może prowadzić do zaburzeń czucia:
- Witamina B12 – jej niedobór może powodować neuropatię, prowadząc do drętwienia, mrowienia i osłabienia mięśni.
- Magnez – niedobór magnezu może powodować skurcze mięśni, drętwienie i mrowienie.
- Potas i wapń – zaburzenia poziomu tych elektrolitów mogą wpływać na przewodzenie impulsów nerwowych.
Kiedy koniecznie udać się do neurologa?
Nie każde drętwienie rąk i nóg powinno budzić niepokój, jednak istnieją objawy alarmowe, które wymagają pilnej konsultacji lekarskiej. Nagłe drętwienie jednej strony ciała, zwłaszcza jeśli towarzyszy mu zaburzenie mowy, opadnięcie kącika ust lub osłabienie kończyn, może być objawem udaru i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Silny ból kręgosłupa promieniujący do kończyn z osłabieniem siły mięśniowej, drętwieniem i opadaniem stopy może wskazywać na poważne uszkodzenie nerwów, wymagające dalszej diagnostyki, a nawet operacji neurochirurgicznej.
Postępujące osłabienie mięśni, zaburzenia równowagi i koordynacji ruchowej mogą sugerować choroby neurologiczne, takie jak stwardnienie rozsiane. Jeśli drętwienie jest przewlekłe i nie ustępuje po zmianie pozycji przez kilka tygodni, konieczna jest konsultacja neurologiczna. Z kolei zanik czucia lub trudności z precyzyjnymi ruchami dłoni mogą wskazywać na neuropatię obwodową lub zespół cieśni nadgarstka. W przypadku wystąpienia tych objawów nie należy zwlekać z wizytą u specjalisty.