Skleroterapia

Dla bezpieczeństwa pacjentów:Istnieją ograniczenia w ilości podawanego leku, a sam zabieg nie powinien trwać zbyt długo, dlatego przy rozległych zmianach skleroterapię wykonuję w kilku etapach, w odstępach 1 lub 2 tygodniowych.Ważnym elementem profilaktyki p/zakrzepowej po zabiegu jest wzmożona aktywność ruchowa i chodzenie w pończosze medycznej.Zawsze kwalifikacja do zabiegu na podstawie badania usg z kolorowym dopplerem.Skleroterapia polega na wielokrotnych nakłuciach skóry jednorazowymi igłami z zachowaniem zasad aseptyki, nie mniej jednak wskazane jest szczepienie przeciw żółtaczce (WZW).

Pacjentów do skleroterapii, niezależnie od wielkości zmian naczyniowych, zawsze kwalifikuję na podstawie ultrasonografii dopplerowskiej. Ocena żył głębiej położonych jest niezbędnym warunkiem bezpiecznego i skutecznego zabiegu. Przed zabiegiem podświetlaczem diodowym oceniam naczynia podskórne, ponieważ „pajączki” zwykle mają naczynia zasilające i połączone są z różnej średnicy żyłami siateczkowatymi, które mogą być niewidoczne „gołym okiem”. Skleroterapia będzie na długo skuteczna, gdy w pierwszej kolejności zamknie się właśnie głębiej położone naczynia, a w dalszej kolejności powierzchowne „pajączki”.

Przygotowanie do zabiegu:

• Przed zabiegiem pacjentki prosimy o zapoznanie się z p/wskazaniami do skleroterapii
• Przy kwalifikacji do zabiegu należy poinformować o chorobach, przyjmowanych lekach  – zwłaszcza doustnych antykoagulantach (Acenocumarol, Warfin, Sintrom) i lekach hormonalnych (antykoncepcja)
• Przed zabiegiem kończynę należy wydepilować
• W dniu zabiegu należy powstrzymać się od stosowania kremów i balsamów

Zabieg:

• Zabieg odbywa się w pozycji leżącej, podczas jednej sesji wykonuję kilkanaście wstrzyknięć.
• Podawanie sklerozantu zazwyczaj jest bezbolesne, czasami pacjent może odczuwać ukłucia cienką igłą „insulinówką” i nieznaczne pieczenie.
• W przypadku wstrzyknięcia sklerozantu poza naczynie lub pęknięcia naczynia pojawia się wyraźne pieczenie lub ból, co należy niezwłocznie zgłosić lekarzowi
• Aby lek jak najdłużej pozostał w miejscach gdzie został podany i nie wypłukała go krążąca krew, stosujemy ucisk gazikami i plastrami hipoalergicznymi.
• Zabieg kończymy zakładając na nogę pończochę medyczną.

Po zabiegu:

• pacjent powinien intensywnie spacerować przez 15-20minut, aby wzmożony prąd krwi podczas marszu dezaktywował pęcherzyki powietrza ze sklerozantem, które podczas zabiegu mogą przemieszczać się do układu żył głębokich. Czynność ta zapobiega zakrzepicy żylnej i zatorowości płucnej.
• Przez kolejne 2-3 doby pacjent powinien mieć pończochę na nodze w dzień i w nocy. Następnie zaleca się przez 2-3 tygodnie, do czasu wizyty kontrolnej, chodzenie w pończosze w ciągu dnia, spać można bez pończochy. Nie stosowanie się do powyższego zalecenia może zmniejszyć skuteczność leczenia.
• Wskazana jest duża aktywność ruchowa oraz unikanie długiego siedzenia i leżenia.
• Po pierwszym zdjęciu pończochy w miejscach ukłuć igłą mogą być widoczne „siniaki”, pokrzywka, zaczerwienienia skóry na przebiegu zamykanych naczyń. Zmiany te samoistnie znikają po kilku dniach. W przypadku krwiaków podskórnych należy stosować maści heparynowe. Miejscowe dolegliwości bólowe występują rzadko i mają niewielkie nasilenie.
• Po skleroterapii żylaków i większych żył siateczkowatych gdy skurcz naczynia lub kompresja były niedostateczne mogą pojawiać się pod skórą tkliwe przy dotyku zgrubienia żył wypełnionych zakrzepniętą krwią – miejscowe zakrzepy. Zmiany te nie są niebezpieczne, podczas kontrolnej wizyty po 2-3 tygodniach nakłuwa się i usuwa skrzepniętą krew. Czynność ta zapobiega powstaniu przebarwień skóry,
• W późniejszym okresie nad niektórymi zamykanymi żyłami mogą pojawiać się brązowawe przebarwienia skóry, które znikają po kilku tygodniach, a w wyjątkowych sytuacjach – po kilku miesiącach.

Skleroterapia to metoda leczenia, która wymaga zaufania do lekarza i cierpliwości pacjenta, bo na dobry efekt kosmetyczny w zależności od wielkości i rozległości zmian, niekiedy trzeba poczekać nawet kilka lub kilkanaście tygodni. Zabiegów skleroterapii nie wykonuje się bezpośrednio przed planowanym eksponowaniem nóg lub intensywnym opalaniem się.

Ogólne objawy niepożądane po skleroterapii – występują tylko w około 2-3% i zazwyczaj dotyczą obliteracji pianą sklerotyzującą dużych żył np. żyły odpiszczelowej i odstrzałkowej lub perforatorów, są związane z przedostaniem się piany sklerotyzującej do ogólnoustrojowego krążenia, trwają do kilku minut i ustępują samoistnie bez ujemnych reakcji.  Są to:

• napady migreny,
• przemijające niedokrwienie mózgu pod postacią krótkotrwałego, kilkuminutowego zaburzenia widzenia lub zaniewidzenia
• ucisk w klatce piersiowej,
• suchy kaszel,

Inne objawy niepożądane to:

• Uczulenie na środek obliterujący może być przyczyną wstrząsu anafilaktycznego nawet ze skutkiem śmiertelnym
• Przeniesienie zakażenia wirusowego (WZW typu B i C, HIV)
• zakrzepica żył głębokich – poważne, ale niezmiernie rzadkie powikłanie (jedno na 4-5 tysięcy leczonych). Objawia się: napięciem skóry i obrzękiem podudzia, silnymi bólami łydki o charakterze rozpierania, rwania. Powikłanie to wymaga natychmiastowego powiadomienia lekarza i leczenia lekami p/krzepliwymi. Nieleczona zakrzepica żył głębokich może prowadzić do zatorowości płucnej
• Niewielki obrzęk kostki i stopy w pończosze medycznej bez towarzyszącego bólu jest zjawiskiem normalnym. Można go zmniejszyć przez wysokie ułożenie nogi lub uciśnięcie stopy i kostki bandażem elastycznym

Miejscowe objawy niepożądane po skleroterapii:

• zaczerwienienie skóry, pokrzywka – ustępują samoistnie. U niektórych pacjentów, zazwyczaj leczonych w miesiącach letnich zaczerwienienie skóry może utrzymywać się  przez okres 2-3 miesięcy ustępuje wraz ze spadkiem temperatury otoczenia.
• Zakrzepy żylaków –  po 2-3 tygodniach od zabiegu wymagają nakłucia i ewakuacji skrzepliny. W przeciwnym wypadku mogą powstać przebarwienia skóry. Zalecane jest wcieranie maści z Heparyną
• Zakrzepy drobnych naczynek żylnych nie wymagają nakłucia. Resorbcja czyli rozkład skrzepniętej krwi i ich włóknienie trwa kilka tygodni. Zalecane jest wcieranie maści z Heparyną.
• Brązowawe przebarwienia skóry nad obliterowaną żyłą ( z reguły ustępują w ciągu kilku tygodni, czasem w ciągu kilku miesięcy),
• Bardzo rzadko zdarza się martwica skóry w miejscu podania sklerozantu – suchy czarny strupek – goi się  samoistnie w okresie 3-4 tygodni z pozostawieniem blizny, wymaga konsultacji z lekarzem prowadzącym.